10 อันดับ ปลาทะเลสวยงาม
ปลาทะเลสวยงาม เป็นปลาที่อาศัยอยู่ในทะเลและได้รับการเพาะพันธุ์โดยมนุษย์เพื่อความสวยงาม สีสันและลวดลายของปลาทะเลสวยงามนั้นน่าทึ่งและดึงดูดใจผู้คนมาหลายศตวรรษ ปลาทะเลสวยงาม เป็นสัตว์เลี้ยงที่ได้รับความนิยมอย่างมากและสามารถเป็นประสบการณ์ที่คุ้มค่าสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการเลี้ยงปลา ปลาทะเลสวยงาม ต้องการการดูแลเป็นพิเศษและควรศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความต้องการของพวกมันก่อนตัดสินใจเลี้ยง
ปลาการ์ตูน
ปลาการ์ตูน เป็น ปลาทะเลสวยงาม กระดูกแข็งขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในทะเล จัดอยู่ในวงศ์ย่อย Amphiprioninae ในวงศ์ปลาสลิดหิน มีสีสันสดใสและเป็นที่รู้จักกันดีทั่วโลก ปลาการ์ตูนเป็นปลาที่รักสงบและชอบอยู่เป็นคู่หรือครอบครัว ปลาการ์ตูนมีถิ่นกำเนิดในมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก พบได้ในแนวปะการังและบริเวณน้ำตื้น ปลาการ์ตูนมีความยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร ลำตัวมีรูปร่างยาวเรียว หัวโต ปากเล็ก ตาโต หางมน ปลาการ์ตูนเป็นปลาที่กินแพลงก์ตอนเป็นอาหาร บางครั้งจะกินสาหร่ายและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กด้วย ปลาการ์ตูนเป็นปลาที่หวงถิ่นมาก
มีเขตที่อยู่ของตนเอง ปลาการ์ตูนมีพฤติกรรมที่โดดเด่นคือ ชอบอาศัยอยู่ในดอกไม้ทะเล ดอกไม้ทะเลมีหนวดพิษที่ใช้ในการจับเหยื่อ แต่ปลาการ์ตูนมีสารป้องกันที่ช่วยให้ทนต่อพิษของดอกไม้ทะเลได้ ปลาการ์ตูนใช้ประโยชน์จากดอกไม้ทะเลเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยและป้องกันตัวจากศัตรู ปลาการ์ตูนเป็นปลาที่มีคู่ครองเพียงคนเดียวตลอดชีวิต ปลาการ์ตูนตัวผู้จะเป็นผู้ดูแลรังและปกป้องไข่ ปลาการ์ตูนตัวเมียจะเป็นผู้วางไข่
และดูแลไข่จนฟักเป็นตัว ปลาการ์ตูนเป็นปลาที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศแนวปะการัง ปลาการ์ตูนช่วยควบคุมประชากรของแพลงก์ตอนและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก นอกจากนี้ยังช่วยเผยแพร่เมล็ดพันธุ์ของดอกไม้ทะเลอีกด้วย ปลาการ์ตูนเป็นสัตว์ที่ได้รับความนิยมในการเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม ปลาการ์ตูนมีสีสันสดใสและสามารถเลี้ยงได้ง่าย อย่างไรก็ตาม ปลาการ์ตูนเป็นปลาสังคมและควรเลี้ยงเป็นคู่หรือครอบครัว
ปลาขี้ตังเบ็ด
ปลาขี้ตังเบ็ด หรือ ปลาเซอร์เจี้ยน (Surgeonfish) เป็น ปลาทะเลสวยงาม กลุ่มหนึ่ง ในสกุล Acanthurus ในวงศ์ปลาขี้ตังเบ็ด เป็นปลาที่มีจำนวนสมาชิกมากที่สุดในวงศ์นี้ จัดเป็นสกุลต้นแบบของวงศ์นี้ โดยรวมแล้วมีขนาดกว่าสกุลอื่น ๆ มักกินสาหร่ายเส้นใยเป็นอาหาร มักอาศัยรวมกันเป็นฝูงใหญ่ บางครั้งจะว่ายรวมตัวกันกับปลาในวงศ์อื่น เช่น วงศ์ปลานกแก้ว ปลาขี้ตังเบ็ดมีรูปร่างทั่วไปคล้ายปลากะพงขนาดเล็ก มีลำตัวด้านข้างแบน หัวโต ตาโต ปากเล็ก มีฟันแบบปลายตัดเรียงชิดเป็นแถวเดี่ยวทั้งปากบนและล่าง มีครีบหลังยาว มีครีบหางเว้าลึก มีเกล็ดที่พัฒนาให้ยื่นออกมาเป็นหนามแหลมคมบริเวณโคนหาง เรียกว่า “หนามขี้ตังเบ็ด” ซึ่งใช้เป็นอาวุธป้องกันตัวจากศัตรู
ปลาขี้ตังเบ็ดมีสีสันหรือลวดลายสดใสสวยงาม จึงนิยมเลี้ยงกันเป็นปลาสวยงาม โดยมีชื่อเรียกเฉพาะในวงการว่า “ปลาแทงค์” ปลาขี้ตังเบ็ดพบกระจายพันธุ์ทั่วไปในแนวปะการัง ของทะเลและมหาสมุทรแถบอินโด-แปซิฟิก มีขนาดตั้งแต่ 15-50 เซนติเมตร (5.9-19.7 นิ้ว) ปลาขี้ตังเบ็ดเป็นปลาที่หากินเวลากลางวัน ส่วนใหญ่กินสาหร่ายที่เคลือบบนพื้นแนวปะการังเป็นอาหาร โดยจะใช้ฟันที่แหลมคมกัดกินสาหร่าย บางครั้งอาจกินแพลงก์ตอนหรือสัตว์น้ำขนาดเล็กเป็นอาหารเสริม
ปลาขี้ตังเบ็ดเป็นปลาที่วางไข่ โดยตัวเมียจะวางไข่ในที่ที่มีสาหร่ายหนาแน่น ไข่จะฟักเป็นตัวภายใน 2-3 วัน ตัวอ่อนจะว่ายน้ำในทะเลเพื่อหาอาหารและเติบโตจนโตเต็มวัย ปลาขี้ตังเบ็ดเป็นปลาที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศแนวปะการัง โดยช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของสาหร่ายไม่ให้ปกคลุมแนวปะการังจนหมด ส่งผลให้แนวปะการังมีความอุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ได้
ปลาผีเสื้อ
ปลาผีเสื้อ เป็น ปลาทะเล ขนาดเล็กที่พบได้ทั่วไปในแนวปะการังของมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิก ปลาผีเสื้อมีสีสันสดใสและลวดลายที่หลากหลาย มักมีแถบคาดตาหรือจุดสีดำขนาดใหญ่ที่ด้านข้างของลำตัวปลาผีเสื้อมีความยาวประมาณ 2-12 นิ้ว ลำตัวมีรูปร่างแบนด้านข้าง ปากมีขนาดเล็ก ฟันซี่เล็ก ๆ เรียงตัวเป็นแถว ครีบหลังมีก้านครีบแข็ง 6-16 ก้าน ก้านครีบอ่อน 15-30 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3-5 ก้าน ก้านครีบอ่อน 14-23 ก้าน ปลาผีเสื้อกินสาหร่ายและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก
เช่น ฟองน้ำ หอย และปู ปลาผีเสื้อเป็นปลาที่ออกหากินในเวลากลางวัน มักพบอยู่ตามแนวปะการังหรือในบริเวณที่มีสาหร่ายขึ้นหนาแน่น ปลาผีเสื้อเป็นปลาที่ได้รับความนิยมในการเลี้ยงในตู้ปลา ปลาผีเสื้อเป็นปลาที่ดูแลง่ายและทนทาน ปลาผีเสื้อต้องการตู้ปลาขนาดใหญ่ที่มีหินปะการังและสาหร่ายเป็นที่อยู่อาศัย
ปลานกแก้ว
ปลานกแก้ว เป็น ปลาในทะเล กระดูกแข็งในวงศ์ Scaridae ในอันดับปลากะพง พบได้ในทะเลเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก มีขนาดโตเต็มที่มีประมาณ 30-70 เซนติเมตร มีลักษณะทั่วไปคล้ายคลึงกับปลาในวงศ์ปลานกขุนทอง (Labridae) ปลานกแก้วเป็นปลาที่มีสีสันสวยงาม โดยปลาตัวผู้จะมีสีสันสวยงามปลาตัวเมีย ลำตัวรียาว ส่วนใหญ่มีครีบหางแบบเว้าโดยขอบบนและขอบล่างของครีบหางมักยื่นยาวออก มีฟันแหลมคมคล้าย ๆ จะงอยของนกแก้วอันเป็นที่มาของชื่อเรียก จะงอยปากยืดหดได้
เกล็ดมีขนาดใหญ่ เส้นข้างลำตัวขาดตอน ครีบหางกลมมนหรือตัดตรง ปลานกแก้วเป็นปลาที่กินฟองน้ำ, ปะการังหรือสาหร่ายเป็นอาหาร บ่อยครั้งจะพบรวมฝูงขณะหาอาหาร เวลาว่ายนำจะดูสง่างามเหมือนนกกำลังบินในอากาศ ปลานกแก้วมีความสำคัญต่อระบบนิเวศแนวปะการัง เนื่องจากช่วยกำจัดสาหร่ายที่ขึ้นบนปะการัง ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้จะทำให้ปะการังตายได้ ปลานกแก้วยังช่วยย่อยสลายซากปะการังและฟองน้ำ ซึ่งช่วยสร้างทรายบนชายหาด ปลานกแก้วเป็นที่นิยมในการเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม เนื่องจากมีสีสันสวยงามและหาอาหารได้ง่าย อย่างไรก็ตาม ปลานกแก้วเป็นปลาที่เลี้ยงยากเนื่องจากต้องการน้ำทะเลที่มีคุณภาพดีและอาหารที่เหมาะสม
ปลาสินสมุทร
ปลาสินสมุทรเป็น ปลาใต้ทะเล ขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่อาศัยอยู่ในแนวปะการัง พบได้ในทะเลเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก ปลาสินสมุทรมีรูปร่างแบนข้าง ลำตัวมีสีสันสดใสสวยงามหลากหลายรูปแบบ มักมีลายหรือจุดสีที่เด่นชัด ปลาสินสมุทรเป็นปลากินพืชเป็นอาหาร กินสาหร่ายและพืชทะเลเป็นอาหารหลัก ปลาสินสมุทรมีพฤติกรรมการดำรงชีวิตที่โดดเด่น คือ มักอาศัยอยู่เป็นคู่หรือเป็นกลุ่มเล็ก ๆ มีการไล่ล่ากันระหว่างตัวผู้เพื่อแย่งชิงคู่ ปลาสินสมุทรเป็นปลาที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม เพราะมีความสวยงามและดูแลง่าย ปลาสินสมุทรเป็นสัตว์ที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศแนวปะการัง ปลาสินสมุทรช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของสาหร่ายและพืชทะเล ช่วยให้แนวปะการังคงสภาพที่สมบูรณ์ ปลาสินสมุทรยังเป็นอาหารของสัตว์นักล่าในทะเล เช่น ปลาฉลาม ปลากระเบน เป็นต้น
ปลาหมอทะเล
ปลาหมอทะเล หรือ ปลาเก๋ามังกร เป็น สัตว์ทะเล กระดูกแข็งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในแนวปะการัง มีลักษณะโดยทั่วไปคล้ายคลึงกับปลาชนิดอื่นที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน มีหัวค่อนข้างโต ปากกว้าง ตาเล็ก ครีบหลังมีก้านครีบแข็งอยู่ตอนหน้าตามด้วยก้านครีบแข็งและต่อด้วยครีบอ่อนเช่นเดียวกัน ครีบหางค่อนข้างใหญ่เป็นรูปกลมมน ลำตัวสีเทาอมดำ เมื่อยังเล็กตามลำตัวและครีบจะมีลายสีเหลืองสลับอยู่ทั่วลำตัว โดยเฉพาะตามครีบจะเด่นชัดมาก ปลาหมอทะเลเป็นปลาที่หวงถิ่น เมื่อปลาตัวอื่นเข้ามาใกล้ มันจะลอยตัวกลางน้ำนิ่งๆและพองครีบออกเพื่อเป็นการข่มขู่ สำหรับนักดำน้ำมีรายงานการทำร้ายนักท่องเที่ยวบ้าง แต่ไม่มีรายงานว่าเสียชีวิต ปลาหมอทะเล พบทั่วไปในทะเลเขตร้อน
ของมหาสมุทรอินเดียถึงมหาสมุทรแปซิฟิก มักจะอาศัยอยู่ในถ้ำ ซากเรืออับปาง หรือกองหิน ในแนวปะการังที่ความลึก 1-200 เมตร แต่ปกติจะพบที่ความลึกไม่เกิน 50 เมตร ปลาหมอทะเลเป็นปลาที่กินเนื้อเป็นอาหาร กินปลา กุ้ง และหอยเป็นอาหารหลัก ปลาหมอทะเลเป็นปลาเศรษฐกิจที่สำคัญ เป็นที่นิยมบริโภคทั้งในและต่างประเทศ เนื้อปลาหมอทะเลมีรสชาติดี นิยมนำไปทำอาหารประเภทต้มยำ แกงส้ม หรือทอด ปลาหมอทะเลเป็นสัตว์ป่าสงวนในประเทศไทย ห้ามทำการล่าหรือจับขายโดยเด็ดขาด
ปลาปักเป้า
ปลาปักเป้า เป็น สัตว์ใต้น้ำ ที่อยู่ในอันดับปลาปักเป้า (Tetraodontiformes) มีอยู่หลายชนิด หลายวงศ์ หลายสกุล อาศัยอยู่ทั้งในทะเล น้ำกร่อย และน้ำจืด โดยมากมีลำตัวกลม ครีบและหางเล็ก จึงว่ายน้ำได้เชื่องช้าดูน่ารัก หัวโต ฟันแหลมคมใช้สำหรับขบกัดสัตว์น้ำมีเปลือกต่าง ๆ เป็นอาหาร คนที่ลงเล่นน้ำจึงมักถูกกัดทำร้ายเป็นแผลบ่อย ๆ ลักษณะเด่นของปลาปักเป้าคือ ลำตัวกลม ครีบและหางเล็ก หัวโต ฟันแหลมคมฟันมีลักษณะคล้ายปากนกแก้ว 4 ซี่ ตาโต รูจมูกเป็นติ่งสั้น ๆ ผิวขรุขระ มีเกล็ดเป็นหนามเล็ก ๆ อยู่บริเวณด้านท้อง ผิวลำตัวส่วนอื่นเรียบ ปลาปักเป้ามีพิษร้ายแรง เมื่อกินเข้าไปอาจถึงตายได้ พิษของปลาปักเป้าเกิดจากสาร tetrodotoxin
ซึ่งเป็นสารพิษที่พบได้ในอวัยวะทุกส่วน โดยเฉพาะตับ ไข่ และลำไส้ พิษของปลาปักเป้าสามารถทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง หายใจลำบาก และเสียชีวิตได้ ปลาปักเป้าบางชนิดมีหนามแหลมคมอยู่บริเวณลำตัว ซึ่งใช้เป็นอาวุธป้องกันตัว เมื่อตกใจหรือถูกคุกคาม ปลาปักเป้าจะสูบน้ำหรือลมเข้าช่องท้องให้ตัวพองออกคล้ายลูกโป่ง ซึ่งจะช่วยให้ตัวปลาดูใหญ่และน่ากลัวขึ้น ทำให้ศัตรูไม่กล้าเข้ามาทำร้าย
ปลาปักเป้าเป็นอาหารของมนุษย์ในหลายประเทศ เช่น ญี่ปุ่น จีน และเกาหลี โดยนิยมนำมาทำเป็นอาหารที่เรียกว่าฟูกุ ซึ่งต้องได้รับการปรุงโดยเชฟที่ผ่านการอบรมมาเป็นอย่างดี เนื่องจากพิษของปลาปักเป้าสามารถทำลายประสาทและระบบประสาทได้ ในประเทศไทยพบปลาปักเป้าอยู่ประมาณ 42 ชนิด เป็นชนิดในน้ำจืด 9 ชนิด อีก 33 ชนิด เป็นชนิดในน้ำกร่อยรวมถึงทะเล ปลาปักเป้าที่พบได้บ่อยในประเทศไทย เช่น ปลาปักเป้าเขียว ปลาปักเป้าเหลือง ปลาปักเป้าทอง ปลาปักเป้าหนามทุเรียน ปลาปักเป้าหลังแดง ปลาปักเป้าหลังแก้ว ปลาปักเป้าดาว เป็นต้น การพบเห็นปลาปักเป้าในธรรมชาติ ควรระมัดระวังอย่าสัมผัสหรือจับปลาปักเป้าด้วยมือเปล่า เพราะอาจถูกกัดทำร้ายได้ และหากพบปลาปักเป้าที่ตายแล้วไม่ควรนำมารับประทาน เพราะอาจมีพิษตกค้างอยู่ได้
ปลาวัวตัวตลก
ปลาวัว ตัวตลก หรือ ปลาวัวมงกุฎ หรือ ปลาวัวจุด (Clown Triggerfish) สัตว์น้ำทะเล ชนิดหนึ่ง ในวงศ์ปลาวัว (Balistidae) มีรูปร่างเป็นรูปไข่รี คอดหางมีหนามเป็นขอสั้น ๆ ด้านหลังมีสีดำเข้ม มีลายประสีเหลือง ปากเหลือง บริเวณใบหน้ามีคาดสีเหลือง ท้องเป็นดวงใหญ่สีขาว มีลายสีเหลืองและจุดสีดำ ครีบหลังและครีบก้นใส มีฐานครีบสีเหลือง ปลาวัวตัวตลก มีขนาดโตเต็มที่ประมาณ 30 เซนติเมตร พบกระจายพันธุ์ในเขตอินโด-แปซิฟิก ในประเทศไทยพบเฉพาะฝั่งทะเลอันดามัน เป็นปลาที่พบได้น้อย ด้วยความที่มีสีสันและลวดลายสวยงาม จึงนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม
แต่ทว่ามีนิสัยดุร้ายมาก จึงต้องเลี้ยงตามลำพัง หรือเลี้ยงรวมกับปลาอื่นที่มีขนาดใหญ่กว่าหรือไล่เลี่ยกัน ปลาวัวตัวตลก เป็นปลากินเนื้อ กินหอย หอยเม่น ปู และสัตว์หน้าดินขนาดเล็กเป็นอาหาร วางไข่ในโพรงหินหรือปะการัง โดยตัวเมียจะวางไข่ประมาณ 200-300 ฟอง ตัวผู้จะทำหน้าที่ฟักไข่ประมาณ 10-14 วันปลาวัวตัวตลก เป็นปลาที่มีนิสัยดุร้ายก้าวร้าว โดยเฉพาะตัวผู้ในฤดูฟักไข่ มักใช้หนามที่โคนหางข่มขู่ศัตรูหรือคู่ต่อสู้ หากถูกคุกคามจะกัดและฉีดพิษจากต่อมพิษที่ลำตัว
พิษของปลาวัวตัวตลกสามารถทำให้มนุษย์เกิดอาการปวด บวม และอักเสบได้ สำหรับในประเทศไทย ปลาวัวตัวตลก เป็นปลาที่พบได้น้อยและใกล้สูญพันธุ์ จึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535
ปลาสินสมุทรจักรพรรดิ
ปลาสินสมุทรจักรพรรดิเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในวงศ์ปลาสินสมุทร ลำตัวยาวได้ถึง 40 เซนติเมตร ลำตัวเป็นรูปสี่เหลี่ยม พื้นลำตัวสีเหลืองสลับสีน้ำเงิน มีลายสีดำตัดด้วยเส้นสีน้ำเงินบาง ๆ ตั้งแต่บริเวณหน้าผากผ่านดวงตาลงมาและย้อนขึ้นไปตัดกับลายเส้นบนลำตัว ครีบและแก้มเป็นสีน้ำเงิน และปลายปากเป็นสีขาว ปลาสินสมุทรจักรพรรดิอาศัยอยู่ตามแนวปะการังในเขตร้อนและเขตอบอุ่นของมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก กินอาหารจำพวกสาหร่าย ฟองน้ำ และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังอื่น ๆ ปลาสินสมุทรจักรพรรดิเป็นปลาที่ได้รับความนิยมในการเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม เพราะเป็นปลาที่มีสีสันสวยงามและสง่างาม อย่างไรก็ตาม ปลาสินสมุทรจักรพรรดิเป็นปลาที่ก้าวร้าวต่อปลาชนิดเดียวกันหรือวงศ์เดียวกัน จึงควรเลี้ยงในตู้ที่มีขนาดใหญ่และใส่ปลาชนิดอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ปลาสินสมุทรจักรพรรดิ
ปลาเทวดาฝรั่งเศส
ปลาเทวดา ฝรั่งเศส (French Angelfish) สัตว์น้ำ ทะเลชนิดหนึ่งที่อยู่ในวงศ์ปลาเทวดา (Pomacanthidae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pomacanthus paru จัดเป็นปลาเทวดาชนิดที่พบได้บ่อยและเป็นที่รู้จักกันดี มีขนาดโตเต็มที่ประมาณ 40 เซนติเมตร ปลาเทวดาฝรั่งเศสมีลำตัวเป็นรูปไข่แบนข้าง หัวโต ปากเล็ก ตาโต ครีบหลังและครีบหางยาว ครีบหางเป็นทรงกลม ลำตัวมีสีดำสนิท มีแถบสีเหลืองพาดตามแนวตั้ง 2 แถบ แถบแรกอยู่บริเวณกลางลำตัว แถบที่สองอยู่บริเวณปลายลำตัว บริเวณหัวและลำตัวมีจุดสีเหลืองขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่วไป ปลาเทวดาฝรั่งเศสเป็นปลาที่พบได้ทั่วไปในแนวปะการัง บริเวณมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก พบได้ตั้งแต่ระดับน้ำตื้นจนถึงระดับน้ำลึก 20 เมตร กินอาหารจำพวกแพลงก์ตอนและสาหร่าย ปลาเทวดาฝรั่งเศสเป็นปลาที่หากินและอยู่เป็นคู่ มักพบว่ายน้ำคู่กันอยู่เสมอ ปลาตัวผู้จะดูแลไข่และตัวอ่อน ปลาเทวดาฝรั่งเศสเป็นปลาที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม เนื่องจากมีสีสันสวยงามและเลี้ยงง่าย มีอายุขัยประมาณ 10-15 ปี
ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : OneUndersea.com
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ :