ปลาทะเลลึก (deep sea fish)
ปลาทะเลน้ำลึก คือปลาที่อาศัยอยู่ในทะเลลึกที่มืดมิดและแสงแดดส่องไม่ถึง (ลึกกว่าเขตมีแสง) ปลาทะเลลึกที่พบมากที่สุดคือปลาตะเกียง นอกจากนี้ยังมีปลาทะเลลึกชนิดอื่นมากมาย เช่น ปลาฉลามคุกกี้คัตเตอร์ ปลาตกเบ็ด ปลาไวเปอร์ ปลาไหลกัลเปอร์หนึ่งในปลาน้ำลึกรูปร่างประหลาด ปลาที่อยู่ในทะเลลึก มีความแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดทางโครงสร้างทางกายภาพและพฤติกรรมซึ่งเกิดจากโซนที่อยู่อาศัยการอพยพการล่าและอื่น ๆ นั้นเองครีบก้นและครีบหางเป็นของที่หาได้ยากในหมู่ ปลาทะเลน้ำลึก ซึ่งแสดงให้เห็นว่าปลาทะเลน้ำลึกมีความเก่าแก่และสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมของมันได้ดีทำให้การรุกรานของปลาชนิดอื่น ๆ นั้นไม่ประสบความสำเร็จครีบส่วนใหญ่จะเป็นแบบปลาโบราณ ปลาทะเลลึกคงรูปร่างเดิมตั้งแต่อดีตจึงเป็นแบบอย่างของวิวัฒนาการที่ยาวนานในอดีตเมื่อหลายร้อนล้านปีที่ผ่านมาได้เป็นอย่างดี ซึ่งต่างจากปลาผิวบนและปลาน้ำจืดที่มีการวิวัฒนาการเรื่อยมา ปลาทะเลน้ำลึก เป็นสิ่งมีชีวิตที่น่าอัศจรรย์ที่อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่รุนแรง การศึกษาเกี่ยวกับปลาทะเลลึกช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ได้เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตเหล่านี้และสภาพแวดล้อมที่พวกมันอาศัยอยู่ เรามาดูกันเลยดีกว่าว่า ปลาทะเลน้ำลึก มีอะไรบ้าง
ปลาตกเบ็ดหลังค่อม
ปลาตกเบ็ดหลังค่อม สัตว์ ใต้ ทะเล ลึก เป็นหนึ่งในปลาตกเบ็ดหลายชนิดที่อาศัยอยู่ในมหาสมุทรลึก พวกมันมีถิ่นกำเนิดในมหาสมุทรของโลกและสามารถพบได้ในเขตร้อนชื้นและในหลายพื้นที่ที่มีอุณหภูมิปานกลาง ปลาตกเบ็ดหลังค่อม สัตว์ในน้ำ มีความยาวประมาณ 7 นิ้ว (18 ซม.) และมีหัวขนาดใหญ่ที่มีฟันแหลมคม พวกมันมีกระบวนการบนศีรษะเรียกว่า “คันเบ็ด” ซึ่งสามารถส่องแสงได้โดยใช้อวัยวะเรืองแสงที่เรียกว่า “esca” ปลาตกเบ็ดหลังค่อมใช้คันเบ็ดและ esca เพื่อล่อเหยื่อเข้ามาใกล้ จากนั้นพวกมันจะใช้ฟันที่แหลมคมเพื่อจับเหยื่อ ปลาตกเบ็ดหลังค่อมเป็นปลากินเนื้อ
และกินปลาขนาดเล็ก กุ้ง และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังอื่นๆ พวกมันไม่มีกระเพาะอาหารและย่อยอาหารโดยการปล่อยเอนไซม์เข้าไปในเหยื่อ ปลาตกเบ็ดหลังค่อมเป็นสัตว์ที่มีถิ่นที่อยู่และอาศัยอยู่ที่ระดับความลึกประมาณ 1,500 เมตร อย่างไรก็ตาม พวกมันสามารถพบได้ลึกถึง 4,500 เมตรในบางครั้ง ปลาตกเบ็ดหลังค่อมเป็นสัตว์ที่น่าสนใจและแปลกตา พวกมันเป็นตัวอย่างหนึ่งของวิวัฒนาการที่ปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่ยากลำบากของมหาสมุทรลึก
ปลาแบล็คสวอลโล
ปลาแบล็คสวอลโล (Black swallower) เป็น ปลาทะเลน้ำลึก ในวงศ์ Chiasmodontidae เป็นที่รู้จักกันดีจากความสามารถในการกลืนเหยื่อที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวเองได้หลายเท่า ปลาแบล็คสวอลโลมีความยาวเต็มที่ประมาณ 25 เซนติเมตร ลำตัวมีสีน้ำตาลเข้มถึงดำ หัวยาว ปากกว้าง ขากรรไกรล่างยื่นออกมาทางด้านบน ขากรรไกรทั้งสองข้างเรียงรายไปด้วยแถวของฟันที่แหลมคมซึ่งจะเชื่อมต่อกันสนิทเมื่อปิดปาก ฟันสามซี่แรกของขากรรไกรบนและล่างคือเขี้ยวที่มีขนาดใหญ่กว่าฟันปกติ ปลาแบล็คสวอลโลอาศัยอยู่ในทะเลลึกที่มีความลึกตั้งแต่ 700 ถึง 2,745 เมตร
พบได้ทั่วโลกในเขตร้อนและเขตอบอุ่น ปลาแบล็คสวอลโลเป็นปลาล่าเหยื่อ โดยมักหากินในเวลากลางคืน เหยื่อของปลาแบล็คสวอลโล ได้แก่ ปลาทะเลลึกชนิดอื่นๆ หมึก กุ้ง และสัตว์น้ำขนาดเล็กอื่นๆ ปลาแบล็คสวอลโล สัตว์น้ำทะเล สามารถกลืนเหยื่อที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวเองได้หลายเท่า โดยการขยายท้องให้ใหญ่ขึ้น กระบวนการนี้อาจใช้เวลาหลายชั่วโมงหรือหลายวัน ปลาแบล็คสวอลโลจะย่อยเหยื่อในกระเพาะอาหารโดยอาศัยกรดและเอนไซม์ที่ย่อยสลายอาหาร ปลาแบล็คสวอลโลเป็นปลาที่หายากและไม่ค่อยมีใครเห็น สาเหตุอาจเป็นเพราะอาศัยอยู่ในทะเลลึกและมักหากินในเวลากลางคืน
ปลาออร์
ปลาออร์ หรือ ปลาริบบิ้น สัตว์ ทะเล น้ำ ลึก เป็นปลากระดูกแข็งชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Regalecus glesne อยู่ในวงศ์ Regalecidae พบกระจายพันธุ์ในมหาสมุทรเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก ยกเว้นมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ ปลาออร์ สัตว์ใต้น้ำ เป็นปลาที่มีความยาวมากที่สุดในโลก โดยตัวที่ยาวที่สุดที่บันทึกไว้มีความยาวถึง 11 เมตร และหนัก 300 กิโลกรัม ลำตัวแบนสีเงิน มีจุดสีฟ้าและดำประปราย มีครีบหลังสีชมพูแดง บนหัวที่อวัยวะแลดูคล้ายหงอนเป็นจุดเด่น ปลาออร์เป็น
ปลาที่อาศัยอยู่ในทะเลลึก โดยพบได้ที่ความลึกตั้งแต่ 50 เมตร ไปจนถึง 1,000 เมตร อาหารของปลาออร์คือปลาขนาดเล็ก กุ้ง และหมึก ปลาออร์เป็นปลาที่หายากมาก มักพบเกยตื้นตามชายฝั่ง ซึ่งบางครั้งก็ถูกมองว่าเป็นลางร้าย ในความเชื่อของชาวญี่ปุ่น ปลาออร์ถูกเรียกว่า “ริวงูโนะสึไค” (Ryuuguu no Tsukai) หรือ “ผู้ส่งสารจากวังพญามังกร” ซึ่งเชื่อกันว่าปลาออร์จะปรากฏตัวขึ้นก่อนจะเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว สึนามิ หรือภูเขาไฟระเบิด อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สนับสนุนความเชื่อนี้แต่อย่างใด
ปลาไวเปอร์
ปลาไวเปอร์ (Viperfish) เป็น ปลาทะเลลึก ชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์ Chauliodontidae วงศ์ย่อย Chauliodontinae พบกระจายพันธุ์ในมหาสมุทรทั่วโลก พบได้ตั้งแต่ระดับความลึก 80-1,520 เมตร โดยอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีแสงน้อยหรือมืดสนิท ปลาไวเปอร์ สัตว์น้ำ มีลำตัวยาวเรียว หัวโต ปากกว้าง มีฟันแหลมคมจำนวนมากเรียงซ้อนกันอยู่ ลำตัวมีสีดำสนิทหรือน้ำตาลอมเขียว ด้านบนของลำตัวมีจุดเรืองแสงขนาดเล็กเรียงเป็นแถว เรียกว่า photophores ซึ่งทำหน้าที่ผลิตแสงเพื่อล่อเหยื่อ ปลาไวเปอร์เป็นปลานักล่าขนาดเล็ก กินอาหารจำพวกปลาขนาดเล็ก กุ้ง และแมงกะพรุน โดยจะใช้ฟันแหลมคมจับเหยื่อแล้วลากเข้าสู่ปากขนาดใหญ่ ปลาไวเปอร์มีอายุขัยประมาณ 15-30 ปี แต่อาจอยู่ได้นานถึง 40 ปี
ปลาแฟงค์ทูธ
ปลาแฟงค์ทูธ (Fangtooth) เป็น ปลาใต้ทะเลลึก ชนิดหนึ่ง อาศัยอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อนและมหาสมุทรแอตแลนติก มีรูปร่างประหลาดและน่ากลัว พวกมันมีเขี้ยวยาว 2 ซี่ ตัวที่โตเต็มวัยมีหลากสีตั้งแต่ น้ำตาลแก่ จนถึงดำ ในขณะที่ตัวที่อายุยังน้อยมีลักษณะต่างกันโดยสิ้นเชิง เพราะมีสีเทาสว่างและมีหนามยาวบนหัว ปลาแฟงค์ทูธมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Anoplogaster cornuta อยู่ในวงศ์ Anoplogastridae
เป็นปลาที่มีลำตัวสั้นและหัวขนาดใหญ่ ดวงตามีขนาดเล็ก ขากรรไกรขนาดใหญ่และเขี้ยวที่ยาวและคม รูปร่างเหมือนสัตว์ประหลาด ตัวโตเต็มวัยของมันก็มีขนาดความยาวแค่ 6 นิ้ว ปลาแฟงค์ทูธถูกตั้งชื่อตามตัวปลาที่มีฟันยาวและคม เหมือนเขี้ยวเรียงตัวกันอยู่ในปากขนาดใหญ่ ปลาแฟงค์ทูธเป็นอีกสายพันธุ์สุดขั้วที่อาศัยอยู่ใต้ทะเลลึกลงไปถึง 16,000 ฟุต ซึ่งความลึกระดับนี้มีแรงดันน้ำสูงและอุณหภูมิต่ำ อาหารเป็นสิ่งหายาก
ดังนั้นปลาแฟงค์ทูธ สัตว์ทะเล จึงกินทุกอย่างที่หาได้ และอาหารส่วนใหญ่ก็ตกลงมาจากทะเลด้านบน ปลาแฟงค์ทูธเป็นปลาที่วางไข่ โดยตัวเมียจะวางไข่ในน้ำลึกมาก ไข่จะลอยอยู่ตามกระแสน้ำและจะฟักออกเป็นตัวอ่อนเมื่อไข่ตกลงสู่พื้นทะเล ตัวอ่อนจะเติบโตขึ้นและอาศัยอยู่ในน้ำลึกต่อไป ปลาแฟงค์ทูธ ปลาทะเล มีอายุขัยประมาณ 10 ปี ปลาแฟงค์ทูธเป็นปลาที่หายากมาก ไม่ค่อยพบเห็นนัก เพราะเป็นปลาที่อาศัยอยู่ในน้ำลึกและสภาพแวดล้อมใต้ทะเลลึกนั้นยากต่อการสำรวจ
ปลาเขี้ยวก้าง
ปลาเขี้ยวก้าง หรือ ปลาสตอปไลต์ลูสจอว์ ชื่อวิทยาศาสตร์ Malacosteus เป็น ปลาน้ำลึก กระดูกอ่อนชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์ Myctophidae ซึ่งเป็นปลาอาศัยอยู่ในทะเลลึก พบได้ตั้งแต่ความลึก 500 เมตร ไปจนถึง 6,000 เมตร ปลาเขี้ยวก้างมีรูปร่างคล้ายปลาฉลาม มีลำตัวยาวเรียว หัวโต ปากกว้าง มีฟันแหลมคมเรียงเป็นแถวอยู่บริเวณขากรรไกรล่าง ใต้ท้องไม่มีเกล็ด มีอวัยวะเรืองแสงอยู่บริเวณใต้คาง เรียกว่า สตอปไลต์ (stoplight) ซึ่งใช้ดึงดูดเหยื่อเข้ามาใกล้ ปลาเขี้ยวก้าง ปลาใต้ทะเล
เป็นสัตว์กินเนื้อ กินปลาขนาดเล็ก กุ้ง และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังเป็นอาหาร ผสมพันธุ์แบบวางไข่ ไข่จะลอยไปตามกระแสน้ำและฟักเป็นตัวในทะเลลึก ปลาเขี้ยวก้าง ปลาในทะเล เป็นสัตว์ที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศในทะเลลึก เนื่องจากเป็นอาหารของสัตว์ทะเลอื่นๆ เช่น ปลาหมึกและวาฬ
ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : OneUndersea.com
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ : ปลามงคล